Utworzona w tym roku Agencja Badań Medycznych pomoże we wdrażaniu innowacji do praktyki medycznej, uzupełniając publiczne wsparcie, udzielane nowatorskim projektom na etapie zgłaszania pomysłu i badań – ocenił w środę w Krynicy-Zdroju minister zdrowia Łukasz Szumowski.
Podczas panelu zatytułowanego „Polska jako partner naukowy we współpracy międzynarodowej” w ramach 29. Forum Ekonomicznego szef resortu zdrowia przypomniał, że od dwóch lat działa już Wirtualny Instytut Badawczy dla branży biotechnologii, w ramach którego z puli pół miliarda złotych mają być finansowane badania podstawowe w zakresie biomedycznym.
Uruchomienie Agencji Badań Medycznych – tłumaczył minister – jest kolejnym krokiem na drodze służącej skutecznemu wdrażaniu innowacji i nowych technologii do praktyki medycznej. Z reguły wymaga to kosztownych badań klinicznych, które dotąd często były barierą we wdrażaniu nowinek; teraz procesy te ma wspierać Agencja Badań Medycznych.
„Agencja jest uzupełnieniem łańcuszka, gdzie polscy naukowcy mogą najpierw startować np. do Wirtualnego Instytutu Badawczego po środki na badania podstawowe, później do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, który przygotowuje produkt, prototyp czy patent. Potem trzeba wdrożyć to w medycynie, a do tego potrzebne są duże badania kliniczne, implementacja u pacjentów — tym ma się zająć Agencja Badań Medycznych. Tego dotąd nie było” – wyjaśnił minister zdrowia.
Ocenił, że nowe instytucje i mechanizmy pozwolą skuteczniej niż dotąd zatrzymać w Polsce autorów innowacyjnych pomysłów, dziś często szukających możliwości wdrożenia swoich wynalazków za granicą.
Jak mówił Szumowski, intencją resortu jest finansowanie pomysłów od podstawy, poprzez badania, po ich praktyczne wdrożenie. Za optymalny model minister uznał mechanizm, w którym pomysłodawcy otrzymują grant na prowadzenie badań np. na dwa lata, po których rozliczają się z efektów – bez wnikliwych kontroli w okresie prowadzenia badań. Szumowski zaznaczył, że należy liczyć się z tym, że około połowa badanych projektów ostatecznie nie wychodzi, co wymaga także elastyczności ze strony instytucji finansujących badania.
„Musimy trochę się bardziej uelastycznić, dać narzędzia, dać laboratoria, i rozliczać z efektów” – podsumował Szumowski. „Musi być wolność badań, bo na tym opiera się innowacja — a my musimy to sfinansować” – dodał, podkreślając konieczność stworzenia ścieżki komercjalizacji technologii na drodze „od badacza do rynku”.
Uczestniczący w dyskusji minister inwestycji i rozwoju Jerzy Kwieciński zapewnił, że rząd chce zapewnić finansowanie projektów badawczo-rozwojowych na wszystkich etapach – od badań podstawowych, poprzez badania stosowane i ich komercjalizację, po zakładanie firm i kolejne etapy ich wzrostu. „Inaczej te firmy będą uciekały z Polski i z Unii Europejskiej” – ocenił minister.
Jak mówił Kwieciński, obecnie największym inwestorem w prace badawczo-naukowe jest właśnie Unia Europejska, która jednak wciąż ma problem z komercjalizacją wyników badań. „Efekty prac badawczo-rozwojowych, startupy, uciekają z Unii – połowa do USA, a np. 6 proc. do Izraela. To pokazuje, że w UE jest potencjał, mamy świetne pomysły, natomiast korzyści płynące z komercjalizacji są czerpane poza naszymi granicami” – przyznał szef resortu inwestycji i rozwoju.
Zadeklarował, że na wspieranie badań i wdrożeń przeznaczane będzie coraz więcej publicznych pieniędzy. „Mamy do tego instytucje, mamy coraz więcej pieniędzy – i na badania, i pieniędzy kapitałowych, w postaci tego, co robi chociażby Polski Fundusz Rozwoju (…). Na to w najbliższych latach będziemy coraz więcej przeznaczać. Tworzymy coraz lepsze warunki dla polskiej nauki i dla rozwoju innowacji” – zapewnił Kwieciński.
Powołana wiosną tego roku Agencja Badań Medycznych jest państwową agencją odpowiedzialną za rozwój badań naukowych w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu. Jej funkcjonowanie ma przynieść wymierne korzyści dla pacjentów – pozwoli ocenić, które nowe technologie medyczne i metody terapeutyczne powinny być stosowane dla zaspokojenia potrzeb społeczeństwa.
Agencja będzie prowadziła działalność analityczną w zakresie oceny podejmowanych decyzji i ich wpływu na koszty funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Opracowane analizy pozwolą na przedstawienie konkretnych rozwiązań, dzięki którym system opieki zdrowotnej ma funkcjonować w bardziej wydajny sposób.