Historia dla Polaków, to nie tylko dyscyplina naukowa, ale dziedzina, która ma wpływ na kształtowanie ich tożsamości – mówił w środę wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin podczas otwarcia XX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Lublinie.
Gowin przywołał odezwę Zjazdu, w której, jak podkreślił, jest nawiązanie do społecznej odpowiedzialności nauki, do zadania upowszechniania wiedzy naukowej. „To zadanie upowszechniania jest szczególnie ważne w przypadku historii, bo historia, zwłaszcza dla nas, Polaków, jest czymś więcej niż dyscypliną naukową” – powiedział Gowin.
„Polskie losy były bardzo splątane. W tych okresach, kiedy nie mieliśmy państwowości, to właśnie prace wybitnych polskich historyków budowały tożsamość kulturową i narodową, budziły nadzieję, przypominały o dorobku, ale też o błędach polskich elit politycznych i tych, którzy odpowiadali za losy państwa” – mówił wicepremier.
«Ten wpływ historii przekłada się nie tylko na kształtowanie tożsamości, poglądów, samoświadomości Polaków, ale także macie Państwo, jako środowisko, ogromny wpływ na struktury państwa” – powiedział Gowin do uczestników zjazdu, przypominając, że w ostatnich latach wiele osób pełniących najważniejsze funkcje w państwie to właśnie historycy.
Jego zdaniem jest niezwykle ważne, aby polska humanistyka w znacznie szerszym stopniu, niż w ostatnich dziesięcioleciach oddziaływała na naukę światową, żeby prace polskich historyków wpływały na powszechny ogląd polskiej historii. „Każdemu z nas zależy, aby świat poznawał polską historię widzianą oczami nas, Polaków, polskich historyków, widzianą oczywiście na różne sposoby, z różnych perspektyw metodologicznych, z różnych perspektyw aksjologicznych” – dodał wicepremier.
Obecny na otwarciu zjazdu minister edukacji narodowej Dariusz Piontkowski podkreślił, że w przywracanym – na skutek reformy — 4-letnim liceum i 5-letnim technikum nauczanie historii ma większe znaczenie. „Przywracamy godne miejsce nauczaniu historii w polskiej szkole. Był niestety taki okres, że historia była traktowana po macoszemu, były nawet głodówki przeciwko likwidacji nauczania historii w starszych klasach szkoły średniej. My to zmieniliśmy” – powiedział.
Piontkowski wyraził nadzieję, że efektem zjazdu i badań naukowych będą liczna prace i publikacje o charakterze popularnonaukowym. „Przeciętny pasjonat historii, uczeń, raczej sięga do prac popularnych. Mam nadzieję, że państwo, gdy już dokonają tych najważniejszych odkryć historycznych, (…) potraficie potem przejść do popularyzacji historii także nowoczesnymi metodami, tak, aby nauczanie jej było atrakcyjne i aby jak najwięcej uczniów jak najwięcej z tej historii pozostawiło w sobie” – powiedział Piontkowski.
Rozpoczynający się w środę w Lublinie XX Powszechny Zjazd Historyków Polskich potrwa do piątku. Uczestniczy w nim około tysiąca historyków z Polski i zagranicy. Hasłem wiodącym tegorocznego zjazdu jest „Wielka zmiana — historia wobec wyzwań”. Organizatorzy zjazdu zaplanowali kilka paneli dyskusyjnych i obrady w sekcjach tematycznych.
Uczestnicy zjazdu będą rozmawiać m.in. o dziedzictwie Unii Lubelskiej, o historii Polski widzianej z perspektywy kobiet, ich udziału i wpływu na historię, o historiografii polskiej w ciągu ostatnich 50 lat, o dydaktyce historii i pamięci w edukacji historycznej, o procesach transformacji ustrojowej w Europie Środkowo-Wschodniej. Osobny panel dyskusyjny poświęcony będzie działalności muzeów historycznych. Zaplanowano także dyskusję pod hasłem „Jakiej historii Polacy potrzebują?” poświęconą m.in polityce pamięci historycznej.
W programie Zjazdu, oprócz obrad i dyskusji, zaplanowano wiele imprez towarzyszących m.in. Targi Książki Historycznej, Przegląd Filmu Historycznego. Będzie też Turniej Planszowych Gier Historycznych, a na błoniach wokół stadionu Arena Lublin urządzona zostanie historyczna wioska antyczna, gdzie można będzie zobaczyć m.in. rzymskich legionistów, czy poznawać życie codzienne ówczesnych kobiet.
Na zakończenie zjazdu w piątek wieczorem na stadionie Arena Lublin odbędzie się wielkie widowisko historyczne „Bogowie Wojny”. Weźmie w nim udział ponad 200 aktorów z grup rekonstrukcji historycznej. Podczas spektaklu pokazane zostaną m.in. walki legionów rzymskich z wojownikami germańskimi, walki gladiatorów podczas rzymskich igrzysk, a także średniowieczne turnieje rycerskie.